120 lat Stowarzyszenia Śpiewaczego im. Stanisława Moniuszki w Łodzi


W październiku 2014 roku "Moniuszkowcy" obchodzą jubileusz 120-lecia istnienia
 swego Stowarzyszenia Śpiewaczego im. Stanisława Moniuszki .
 Z tej okazji zapraszają na uroczysty koncert, który odbędzie się 
24 października o godz. 18.00 w Sali Lustrzanej Pałacu Poznańskiego przy ul. Ogrodowej w Łodzi.


Górne zdjęcie (ze zbiorów Wojewódzkiej Biblioteki
Publicznej im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Łodzi)
 prawdopodobnie pochodzi z lat 30/40 XX w., dolne z 2014r.



W dotychczasowej historii Stowarzyszenia widać wyraźne pasję do sztuki, 
ale równolegle patriotyzm i dbałość o polską tożsamość kulturową i historyczną.
 Oto losy "Moniuszkowców" w telegraficznym skrócie.



Stowarzyszenie Śpiewacze im. Stanisława Moniuszki w Łodzi powstało w roku 1894 
i działało początkowo działało konspiracyjnie (bowiem władze carskie nie wydały 
zgody na prowadzenie tego typu formacji polskiej) jako chór sumowy przy parafii
 Św. Józefa w Łodzi.






W 1905 roku chór pierwszy raz koncertował poza drewnianym kościołem św. Józefa
 przy ul.Ogrodowej i w tym też roku przekształcił się oficjalnie w Towarzystwo Śpiewacze
 im. Stanisława Moniuszki. Intensywny rozwój chóru mógł nastąpić dopiero po I wojnie światowej.
 "Moniuszkowcy" rozpoczęli poszukiwania nowej siedziby, gdyż liczba członków wzrosła
 wówczas  do 200 osób, istniały równocześnie 4 chóry (żeński, męski, mieszany i dziecięcy)
 oraz 2 orkiestry (salonowa i dęta).

W latach 1924-1926 wzniesiono dom śpiewaczy przy ul. Ogrodowej 34 , który nadal służy chórowi.
 Ścianę szczytową od strony ulicy ozdobiono popiersiem patrona. Zadbano o dobrze wyposażoną 
bibliotekę, a sekcja kulturalno-oświatowa organizowała różnego rodzaju akademie i spektakle artystyczne.
 Istniała także kasa zapomogowo-pożyczkowa dla członków stowarzyszenia.





Z pomocą dyrekcji fabryki Poznańskiego "Moniuszkowcy" zakupili tę niedużą posesję
 przy ul. Ogrodowej 34, na której wcześniej zbudowali siedzibę chóru. Plac ów kupił Izrael 
Poznański w 1879 roku za 500 rbs, by następnie odstąpić go w 1900 roku Towarzystwu Akcyjnemu
 (fabryce Poznańskiego) za kwotę 3500 rbs. Po I wojnie światowej Stowarzyszenie odkupiło działkę
 z taryfą ulgową za cenę 1505,86 zł, co na szczęście chóru zarejestrowano w księdze wieczystej 
pod datą 6 lipca 1929 roku. Okazało się to nad wyraz potrzebne później, gdy po II wojnie światowej 
dyrektor Zakładów im. Marchlewskiego rewindykując dawne posiadłości rodziny Poznańskich miał 
ochotę również zając siedzibę "Moniuszkowców", przed czym musiał się jednak cofnąć.


Z okazji 40-lecia istnienia chóru Stowarzyszenie zamówiło u łódzkiego rzeźbiarza  Zygmunta
 Kowalewskiego dużą  płaskorzeźbę upamiętniającą  ów jubileusz i jednocześnie poświęconą 
Józefowi Piłsudskiemu.  Tablicę, już nieistniejącą, odsłonięto 11 listopada 1934 roku. 
Umieszczono ją w murze domu graniczącego z podwórkiem siedziby chóru.

W 1938 roku z inicjatywy chórzystów w parku Poniatowskiego wzniesiono pomnik Stanisława
 Moniuszki, autorstwa Zygmunta Kowalewskiego. Pomnik ten niestety 
zniszczyli hitlerowcy, a w siedzibie stowarzyszenia pozostała na pamiątkę tylko jego miniatura.
 Natomiast popiersie Moniuszki na frontonie budynku chóru przetrwało do dziś.


W trakcie okupacji działalność została zakazana, siedziba zajęta a bogaty księgozbiór – spalony.
 W opinii Pani Prezes Stowarzyszenia  w czasie wojny chór prawdopodobnie znalazł schronienie
w kościele św. Józefa. Jednak po wojnie Stowarzyszenie natychmiast wznowiło pracę,
 uczestnicząc  m.in. w koncertach łódzkiej Filharmonii.







Zespół śpiewaczy prowadzony przez wielu wybitnych dyrygentów, m.in. Karola Prosnaka 
i Tomasza Kiesewettera, zdobywał na przestrzeni lat wiele wyróżnień i nagród, dawał corocznie wiele koncertów. 
"Moniuszkowcy" szczycą się w szczególności: Złotą Odznaką Z Laurem za
 długoletnią owocną działalność przyznaną przez Zarząd Główny PZChiO w Warszawie; Honorową 
Odznakę Miasta Łodzi. W 1988 roku Stowarzyszenie nawiązało współpracę z chórem parafii 
św. Mikołaja Alpen-Veen z Niemiec, które zaowocowały wspólnymi koncertami. Szereg znaczących 
sukcesów chór odnosił i odnosi w Łódzkim Turnieju Chóralnym (obecnie Łódzki Festiwal Chóralny
 „Cantio Lodziensis”) organizowanym co roku przez Oddział Łódzki PZChiO. Najbardziej cenne 
zdobycze to pierwsze miejsca w latach 1978 i 1979 oraz 1988, 1993, 1994, 1997, 1998, 2000.
 W pozostałych latach Chór Stowarzyszenia zajmował i zajmuje zawsze miejsce w pierwszej trójce 
nagrodzonych w kategorii stowarzyszeń śpiewaczych.

Obecnie chór Stowarzyszenia liczy 37 członków i wykonuje zarówno muzykę sakralną jak i świecką 
oraz kolędy.  Stowarzyszenie zrzesza głównie pasjonatów śpiewu i muzyki,
którzy nie odebrali fachowego wykształcenia,
lecz ich pasja i wytrwałość w doskonaleniu umiejętności daje radość  i efekty.
 Wśród chórzystów w mniejszości są przedstawiciele młodszego pokolenia.
Niedawno Stowarzyszenie podjęło działania na rzecz zwiększenia liczby chórzystów,
nawet dawano ogłoszenia do prasy. W rezultacie zgłosiła się jedna osoba, która pozostała do dziś.





 W październiku 2014 roku "Moniuszkowcy" są bardzo zapracowani: nie tylko szykują się do jubileuszowego koncertu,
 lecz także nagrali płytę, na której znajdą się m.in. utwory sakralne Bacha lub Mozarta,
 jak również melodie ludowe i utwór rozrywkowy "The lion sleeps tonight".


Bez śpiewu nie wyobrażają sobie życia, dlatego organizują  dodatkowe spotkania
 ponad planowe próby i śpiewają przy każdej okazji. Dla niektórych z nich to spełnienie
 marzeń z dzieciństwa bądź relaks po pracy, dla innych sposób by poznać świat lub zdobyć
 nowe umiejętności i zawód. Wszyscy "Moniuszkowcy" jednak charakteryzują się wielką pasją i zaangażowaniem. 


Serdecznie podziękowania za gościnność składam wszystkim "Moniuszkowcom".

Źródła:
1.„Tajemnice starych kamienic”, Edmund Adam Jarzyński,
4. "Spacerownik. Bałuty i nie tylko” Joanna Podolska, Ryszard Bonisławski, 27 czerwca 2007 r., dodatek do GW



Autor: o
Etykiety:

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

Subskrybuj: Komentarze do posta (Atom)